Club Mars - Rachel Kushner

Rachel Kushner is een schrijfster. Ik las eerder Creation Lake van haar, dat is haar meest recente boek, en omdat dat goed was, daarna ook De Vlammenwerpers (in een goeie Nederlandse vertaling). Dat is een zeer goed boek.

Club Mars is ook goed. Ze bouwt het boek op rond Romy Hall, een jonge vrouw die dubbel levenslang heeft wegens moord en haar dagen dus slijt in een grote gevangenis. Haar verleden en het leven van de mensen in haar leven worden op caleidoscopische manier in elkaar geweven door Kushner.

Het boekt ademt pijnlijke onherroepelijkheid en weemoed. De personages worden met liefde, empathie en begrip neergezet, ondanks de gruweldaden die ze vaak gepleegd hebben.

Door haar aandacht voor de ketting van oorzaak en gevolg die ieder leven kenmerkt, brengt ze de afwezigheid van vrije wil op schrandere wijze naar voren, een theorie die ik deel en die ieder zinnig mens alleen maar kan onderschrijven, hoe leuk we het ook vinden onszelf een rad voor de ogen te draaien en te doen alsof het tegendeel waar is.

Succes en geluk toeschrijven aan de eigen sterke wil is absurde nonsens, maar het voelt zo lekker. En anders kunnen we mensen niet meer de schuld geven van hun miserie, en wanneer dat zou wegvallen, lijkt de bodem uit de samenleving te vallen, dus modderen we liever maar wat verder aan.

Kushner heeft het in dit boek over het wedervaren van mensen die door hun afkomst en inborst verpletterd worden in een genadeloze omgeving. Ze houdt ons hiermee een spiegel voor, en dat gaat hier en daar als volgt:

Jacksons vader was best intelligent, hij was alleen niet altijd even slim in het dagelijks leven, dat wil zeggen, in de omgang met autoriteit. Maar hij was slim genoeg om te ontsnappen. Hij was over het hek van de San Mateo-gevangenis geklommen en helemaal teruggerend naar San Francisco. Ik had dat verhaal al gehoord voordat ik hem leerde kennen. Ik stelde me een man voor die langs de snelweg holde, alsof je om van San Mateo naar San Francisco te komen dezelfde route moest nemen als een auto, maar dan zonder het omhulsel van de auto en zonder de motor. Gewoon een zwetende man die over de vluchtstrook rende. Ik weet zeker dat het niet zo gegaan is, maar zo zag ik het voor me. Hij werd bijna meteen weer opgepakt.

En verder:

Hij reed op de afgesproken dag voor in een glimmend overhemd met een druk patroon en had een doordringend luchtje opgespoten, zoveel dat het leek of hij in de oorspronkelijke bron was ondergedompeld, de plaats waar het allemaal uit vandaan stroomt. Ik bracht Jackson naar de familie Martinez, en de oma, die Jackson al Abuela noemde, wierp één blik op Victor en knikte alsof ze alles begreep.

En omdat een kruk drie poten heeft:

Victor en ik gingen de wastafel halen en de uren dat we daarmee bezig waren, waren verloren uren voor me, omdat ik niet in zijn busje wilde zitten. Ik wilde niet overgeleverd zijn aan zijn vrolijkheid, die op niets gebaseerd leek, een dun laagje opgewektheid dat over leegte gespannen zat. Ik miste Jackson en ik miste Jimmy. Ik wilde een leven dat ik niet had. Maar ik was ook niet bereid om dat toe te geven. Ik wilde van Victor af, zodat ik bier kon drinken op mijn veranda terwijl de ijscoman zijn zeurderige, imbeciele deuntje liet spelen en Jackson en de buurtkinderen in de rij gingen staan voor diabetes type 2. Het was fijn om een vreemde te zijn in Los Angeles. Het was vervelend om een vreemde te zijn in Los Angeles in het gezelschap van een andere vreemde in een opzichtig overhemd. Als alles zo fantastisch was voor deze Victor, waarom verspilde hij zijn zaterdag dan met het negeren van de botte en afwijzende hints van een vrouw die geen interesse in hem had? Ik voelde me wanhopig, maar anders dan de manier waarop Victor wanhopig was.